نویسنده: صمصام صانعی

توجه:

نام دیگر انگور فرنگی سیاه قره‌قات می‌باشد که با گیاه قراقاط فرق دارد.

نام علمی:

Ribes nigrum L.، نام فرانسه Cassissier و نام انگلیسی آن Black currant می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، انگور فرنگی سیاه، ریباس اسود، هاموش و قره‌قات نامیده شده است.

تیره گیاه:

انگورک Saxifragaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری:

درختچه‌ای است به ارتفاع حدود 150 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر با ساقه‌ای خاکستری رنگ، برگ‌های آن قلبی شکل، نوک تیز و با دمبرگ دراز و گل‌های آن متمایل به رنگ سبز یا ارغوانی می‌باشند. میوه‌اش به ابعاد یک نخود معمولی و رنگ آن سیاه است.

طبیعت میوه:

طبق نظر حکمای طب سنتی سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

اغلب در جنگل‌ها و عمق دره‌های جنگلیِ مرطوب اروپا انتشار دارد. این درختچه به ندرت در نواحی جنگلی شمال ایران رویت شده است.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در میوه، اسانس و برگ‌ها:

ویتامین C و B کمپلکس، قند، مواد رنگی، مواد ضد عفونی کننده، مالیک اسید، سیتریک اسید، پکتین، تارتاریک اسید، نوپینن، ال‌سابی‌نن، دی‌کاریوفیلن و اسانس روغنی فرّار در آن مشخص شده است.  

بخش مورد استفاده:

میوه. در ضمن برگ گیاه نیز خواص دارویی دارد.

نحوه مصرف:

میوه‌ی رسیده مصرف خوراکی دارد.

خواص درمانی:

ضد سیاه سرفه و بازکننده گرفتگی صدا، مسکن سردردهای یک طرفه و ضد میگرن، ضد یرقان و مفید برای ناراحتی‌های مجاری ادرار و مثانه، برطرف کننده اختلالات گردش خون در یائسگی و ضد التهاب مخاط دهان می‌باشد. در ضمن برای روماتیسم، نقرس، آرتریت، تصلب شرائین، گلودرد، حبس البول، عرق کردن زیاد، خونریزی از لثه، هپاتیت و دل درد نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.